جریان های ورود و خروج وجه نقد و توان دسترسی واحدهای انتفاعی به آن، شالوده و مبنای بسیاری از تصمیم گیری ها و قضاوت های گروه های عمده استفاده کننده از اطلاعات مالی واحدهای انتفاعی را تشکیل می دهد. پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین جریان های نقدی عملیاتی، ریسک ورشکستگی و جریان های نقدی عملیاتی آتی می پردازد. در این راستا ارتباط بین «جریان های نقدی عملیاتی آتی» با «جریان های نقدی عملیاتی جاری» و «ریسک ورشکستگی»، بررسی می شود. در این تحقیق هم چنین ارتباط بین جریان های نقدی عملیاتی آتی با متغیر جدیدی که از ترکیب «ریسک ورشکستگی» با «جریان های نقدی عملیاتی جاری»، به دست می آید، مورد بررسی قرار می گیرد. به منظور بررسی ارتباط متغیرها با جریان های نقدی عملیاتی آتی، از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه (چند متغیره) استفاده شده است. در تحلیل داده ها از داده های 93 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی سال های 1382 تا 1387 استفاده شده است.نتایج نشان داد که بین جریان های نقدی عملیاتی آتی با جریان های نقدی عملیاتی جاری ارتباط معنادار قوی و مستقیمی وجود دارد. نتایج بررسی ارتباط بین ریسک ورشکستگی و جریان های نقدی عملیاتی جاری با جریان های نقدی عملیاتی آتی نیز نشان داد که در اکثر سال های عملیاتی، ریسک ورشکستگی و جریان های نقدی عملیاتی جاری در پیش بینی جریان های نقدی عملیاتی آتی موثر بوده اند.

برخی پژوهش های اخیر در بازار سرمایه، نشان دهنده شواهدی مبنی بر برخورداری اقلام تعهدی غیرعادی از محتوای اطلاعاتی هستند و بیان می کنند که اقلام تعهدی غیرعادی، همیشه ناشی از خطای برآورد توسط مدیریت نیستند و ممکن است این اقلام، مشابه با سایر اطلاعات حسابداری از محتوای اطلاعاتی برخوردار باشند. با توجه به این موارد در این پژوهش، محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی غیرعادی در خصوص پیش بینی جریان های نقدی آتی بررسی شده است. بدین منظور، با بررسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1389-1380 شواهدی مهیا گردید که نشان می دهد، میان اقلام تعهدی غیرعادی و جریان های نقد آتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، اما این رابطه با بالارفتن ریسک ورشکستگی کاهش می یابد و معناداری خود را از دست می دهد، که می تواند نشان دهنده این موضوع باشد که اقلام تعهدی غیرعادی در شرکت های با وضعیت مناسب و با ریسک ورشکستگی پایین، ناشی از خطای برآورد نبوده، حاوی اطلاعات سودمندی در رابطه با عملکرد آتی آنها هستند.

پیش بینی جریان های نقدی برای استفاده کنندگان درون و برون سازمانی دارای اهمیت ویژه ای است. مهم ترین هدف گزارش گری مالی ارایه اطلاعات برای پیش بینی جریان های نقدی بیان شده است. برخی از صاحب نظران و مراجع تدوین کننده مبانی نظری و هدف های گزارش گری مالی بر این باورند که با استفاده از سود حسابداری و اجزای آن می تواند جریان ها نقدی را پیش بینی نمود. هدف این پژوهش یافتن مدلی است که بتوان به کمک آن جریان های نقدی عملیاتی بنگاه های اقتصادی را پیش بینی نمود. با توجه به نظریه های اقتصادی، مالی و حسابداری و پژوهش های انجام شده، سه مدل برای پیش بینی جریان های نقدی عملیاتی با متغیرهای 1) سود حسابداری، 2) جزو نقدی و مجموع اقلام تعهدی و 3) جزو نقدی و اجزای تعهدی سود حسابداری طراحی گردید. با استفاده از داده های 71 شرکت عضو نمونه آماری که به شش گروه تقسیم شده اند، فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین جریان های نقدی عملیاتی و سود حسابداری و اجزای آن رابطه معنی داری وجود دارد. بر اساس نتایج حاصل از تجربه و تحلیل داده ها در سطح کلیه شرکت ها، همه ضرایب متغیرهای مورد استفاده در سه مدل مذکور معنی دار می باشند. در سطح گروه های مختلف، فقط برخی از ضرایب متغیرهای مورد استفاده در مدل سوم معنی دار نبودند. در مجموع یافته های این تحقیق با نظریه توانایی سود حسابداری و اجزای آن در پیش بینی جریان های نقدی عملیاتی و هم چنین نظریه برتری توانایی سود در پیش بینی جریان های نقدی نسبت به جریان های نقدی هماهنگی دارد.

این مقاله به بررسی تفکیک سود در پیش بینی جریان های نقدی عملیاتی آتی بر روی نمونه ای متشکل از 41 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1384-1376 می پردازد. متدولوژی بکار گرفته شده در تحقیق، داده ها تلفیقی بوده که در تحقیق العطار و حسین (2004) بکار رفته است. در مدل پیش بینی جریان های نقدی استفاده شده در این تحقیق، سودها به دو جز نقدی و تعهدی تفکیک شده و مشخص شد اجزای سود، اطلاعات متفاوتی در خصوص جریان های نقدی آتی منعکس می نمایند. به علاوه، جزء تعهدی به 5 جزء تفکیک شده، توانایی مدل در پیش بینی جریان های نقدی آتی مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه نشان می دهد با تفکیک جزء تعهدی به اجزا بیشتر، توان توضیح دهندگی مدل در پیش بینی جریان های نقدی بهبود می یابد.

در این پژوهش به بررسی مقوله دستکاری جریان های نقدی عملیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و زمینه های انگیزشیِ آن در قالب انگیزه های بازار سرمایه (دستیابی به اهداف از قبل تعیین شده و ناتوانی مالی) طی دوره زمانی 1399-1390 در قالب داده های فصلی و سالیانه پرداخته شد. برای انجام این پژوهش تعداد 150 شرکت بورسی طی دوره زمانی مذکور بررسی گردید. برای آزمون فرضیه ها، از تحلیل رگرسیونی تلفیقی/ترکیبی در قالب داده های فصلی و از آزمون خی دو در قالب داده های سالیانه در نرم افزار EViews 9 استفاده شد. در این پژوهش، متغیرهای مستقل عبارتند از متغیرهای مجازی تعیین کننده فصل چهارم و فصل اول سال مالی در قالب داده های فصلی برای آزمون فرضیه اول و متغیرهای میزان وجوه نقد عملیاتی، تغییرات وجوه نقد عملیاتی و درماندگی مالی در قالب داده های سالیانه برای آزمون فرضیه دوم. در پژوهش حاضر، متغیرهای وابسته شامل تغییرات سرمایه در گردش بر مبنای تغییر در چرخه وصول نقدی و تغییر در خالص سرمایه در گردش غیرنقدی به عنوان معیارهایی برای سنجش دستکاری و مدیریتِ جریان های نقدی عملیاتی در قالب داده های فصلی (سه ماهه) برای آزمون فرضیه اول است. در این پژوهش از متغیرهای کنترلی تغییرات فروش، سود خالص و تغییرات آن نیز در قالب داده های فصلی برای آزمون فرضیه اول استفاده گردید. یافته های پژوهش حاکی از تأییدِ دستکاری جریان های نقدی عملیاتی توسط شرکت های مورد بررسی است. دیگر نتایج حاکی از آن است که دستیابی به اهداف از قبل تعیین شده و ناتوانی و درماندگی مالی، در دستکاری جریان های نقدی عملیاتی مؤثر بوده اند.

در این پژوهش تاثیر کیفیت حسابرسی بر دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی آتی در بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. کیفیت حسابرسی با استفاده از معیارهای اندازه موسسه حسابرسی، تخصص حسابرس در صنعت و دوره تصدی حسابرس اندازه گیری شده است. مشابه با برخی پژوهش های های قبلی انجام شده، دقت پیشبینی جریان های نقدی عملیاتی نیز با استفاده از باقیمانده های مدل بارث و همکاران (2001) برآورد گردیده است. نتایج حاصل از بررسی 97 شرکت در بین سالهای 1386 تا 1392 نشان میدهد که ( متغیرهای اندازه موسسه حسابرسی و تخصص حسابرس در صنعت رابطه مثبت و معناداری با دقت پیشبینی جریانهای نقدی عملیاتی دارند و سبب افزایش آن میگردند در حالی که میان دوره تصدی حسابرس و دقت پیشبینی جریان- های نقدی عملیاتی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. این یافته ها نشان می دهد که کیفیت حسابرسی می تواند در کیفیت اطلاعات حسابداری و در نتیجه بر دقت پیش بینی جریان های نقدی عملیاتی آتی تاثیر گذار باشد.

در این تحقیق اثر مدیریت سود بر دقت پیش بینی جریان های نقدی عملیاتی آتی موردبررسی قرار گرفته است. برای محاسبه اقلام تعهدی رویکرد گردش وجوه نقد به کاررفته است. برای مدیریت سود از مدل کاسنیک استفاده شده است. همچنین برای دقت پیش بینی جریان های نقدی عملیاتی آتی از طریق اجزای سود عملیاتی از مدل تعدیل شده بارث استفاده شده است.فرضیه پژوهش از طریق داده های تلفیقی با استفاده از اطلاعات 70 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد آزمون قرار گرفته است.نتایج پژوهش نشان می دهد که مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی باعث کاهش دقت پیش بینی جریان های نقدی عملیاتی آتی می شود یعنی هدف از انجام مدیریت سود جهت گیری به سمت تحریف گزارش های مالی و منافع فرصت طلبانه دارد.